MORTSEL – Je hoeft aan de Noordzee niet per se languit in een strandstoel te gaan liggen, je kan er ook heel wat bijzondere dieren en schelpen ontdekken. Na Het Bosboek stelt Sarah Devos (38) uit Mortsel nu Het Zeeboek voor. “De zee lónkt. Spijtig dat niet iedereen ze bij de deur heeft.”
Twee jaar nadat Sarah Devos Het Bosboek uitbracht, ligt eerstdaags Het Zeeboek in de winkel. In dit naslagwerk, waarbij de auteur ook zelf de tekeningen maakte, vind je alles terug over kwallen, meeuwen, mossels en getijen. Over wat er allemaal in, op, boven en onder de zee schuilt. En dan te weten dat de fulltime schrijfster uit Mortsel aanvankelijk geen ‘zeemens’ was.
Waarom heb je je dan toch twee jaar in de Noordzee ondergedompeld, Sarah?
De behoefte naar Het Bosboek is spontaan gegroeid. Tot vijf jaar geleden woonde ik in een drukke buurt in Borgerhout. Ik merkte dat mijn twee kleuterdochters echt deugd hadden van een uitje in het bos. Omdat ik er zelf zo weinig over wist, ben ik informatie gaan sprokkelen en ontstond eerst de blog Zondag Bosdag, en naderhand Het Bosboek. Een maritiem boek samenstellen trok me minder, tot ik tijdens een uitstap in Zeeland gefascineerd raakte door de vele soorten schelpen. We vonden een walshoren van wel 2,6 miljoen jaar oud! Veertig procent van de schelpen blijken trouwens fossielen, die na tienduizenden jaren onder de grond weer aan de oppervlakte zijn gewoeld. En kijk, mijn interesse voor de zee was gewekt.
Mortsels auteur schrijft handige familiegids voor aan zee: “Kwallenbeet? Wees niet boos, het beest kan er niks aan doen” Zeekat. Waarom beperkt Het Zeeboek zich tot het Nederlandstalige gedeelte van de Noordzee?
Het boek exploreert de kuststrook van De Panne tot de Wadden. Een afbakening drong zich op, omdat je dieren en planten die je hier vindt niet per se aantreft langs de kust van pakweg Spanje of Frankrijk. Toch is ook onze Noordzee exotischer dan je denkt. Als je weet waar je naar kan zoeken, vind je ook bij ons aan de kust heel veel coole beesten. Zoals de zeekat, die eruitziet als een hippe inktvis met streepjes. Daarnaast wilde ik vooral onze eigen omgeving bevattelijker maken. Zodat je weet wat je ziet als je naar zee gaat.
Meer dan een eigenzinnig naslagwerk is Het Zeeboek een doe-gids. Vertel.
Ik wilde geen zuiver wetenschappelijk boek maken, maar eentje waar gezinnen zelf mee aan de slag kunnen. Kinderen vinden het leuk om diertjes te zoeken en te herkennen. Daarom heb ik erover gewaakt dat de meeste dieren die vernoemd worden ook relatief gemakkelijk te vinden zijn. Ik haat het om al wandelend met een vogelgids in de hand geen enkele van de beschreven vogels te kunnen spotten. Daarom heb ik tijdens het tekenen opvallende kenmerken van de dieren extra in de verf gezet.
Toch laat je ook vreemde gasten aan bod komen, zoals de gestippelde dieseltreinworm of de duinveldridderzwam. Ook zeewier krijgt een bijzondere plek in het boek.
Volgens velen is zeewier het voedsel van de toekomst. Donald Deschagt, een chef die vaak kookt met wier, heeft me erop gewezen dat alle soorten die bij ons voorkomen eetbaar zijn. Zeewier wordt al volop verwerkt in medicijnen of als verdikkingsmiddel in roomijs. Dat is goed nieuws, want zeewier is zeer gezond. Sommige wieren bevatten meer calcium dan melk. Zeewier biedt een prima aanvulling op de traditionele landbouw, want de teelt van ‘gewone’ groenten neemt véél meer plaats in beslag dan een zeewierkwekerij. Je kunt er dus veel meer van kweken op een kleinere oppervlakte. Mortsels auteur schrijft handige familiegids voor aan zee: “Kwallenbeet? Wees niet boos, het beest kan er niks aan doen” Hondshaai.
Via sociale media peilde je naar wat het publiek boeit aan het ‘zeeleven’. Wat kwam daar uit de bus?
Veel mensen vroegen naar de herkomst van de zogenaamde ‘zandkakjes’. Wel, dat zijn ook echt kakjes. De zeepier die zich een weg graaft in het zand, eet voortdurend en laat dan gestaag hoopjes achter. Ook kwallen spreken tot de verbeelding. Zonder hart, bloed of hersenen zijn het natuurlijk heel bijzondere dieren. Omdat ze niet in staat zijn om te kiezen waarheen ze zwemmen, botsen ze soms gewoon tegen de mens op. Wees dus niet boos als een kwal je bijt: ze kan er niets aan doen.
De interesse in natuurbeleving flakkert op. Hoe komt dat, denk je?
Wij gaan gebukt onder te veel prikkels. Ik las dat de hedendaagse mens in één dag evenveel prikkels krijgt als de oermens gedurende heel zijn leven. Natuur is daar een tegengif voor. Waar houden van de natuur vroeger als kneuterig werd weggezet, zien steeds meer mensen nu in hoe belangrijk dat is. Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat kinderen met ADHD baat hebben bij een uitje naar het bos. Of dat patiënten die in het ziekenhuis uitkijken op groen, sneller genezen. In enkele decennia zijn wij sterk vervreemd van de natuur. En dat terwijl wij, mensen, er zelf ook deel van uit maken.
Het Zeeboek, Sarah Devos, Manteau, 192p. Boekvoorstelling op 16/06 tussen 14u en 17 in Het Zwin in Knokke-Heist. Wie die dag Het Zwin bezoekt met standaard toegangsticket, treft op Het Zeeboek-parcours tal van zee-experten en -activiteiten.
